O wat ben ik beretrots op die Barack Obama. Niet zozeer omdat hij zwart is maar omdat hij zo’n ongelooflijk geloof in zichzelf heeft. Als het om wedijver gaat tussen zwart en wit of wat ook voor die twee kampen staat, dan ben ik niet op voorshands voor het zwarte kamp. Zo ben ik geen fan van Brazilië als die tegen Oranje speelt. Wel ben ik altijd voor wat zogenaamd doorgaat voor de ‘underdog’. Dat spreekt trouwens velen tot de verbeelding. In dit geval is het natuurlijk wel een succesverhaal als een zwarte presidentskandidaat – gezien de recente Amerikaanse geschiedenis van rassenscheiding – zijn blanke opponenten achter zich laat of behoorlijk het vuur na aan de schenen legt. Het is nog maar pas 45 jaar geleden dat Martin Luther King werd geëlimineerd omdat hij als zwarte Amerikaan hardop een droom erop na durfde te houden: ‘I have a dream!’
Obama is niet zozeer het symbool voor de emancipatie van de zwarte Amerikaanse bevolking als wel van de wereldbevolking in het algemeen. If he can make, we all can. Ik ben vooral bewonderaar van Obama omdat hij een bruggenbouwer is tussen etnische groepen, maatschappelijke klassen en lagen en seksen. Om diezelfde reden ben ik al heel lang trots op Oprah Winfrey. Als zwarte vrouw – how more underdog can you be? – de meest invloedrijke mediapersoonlijkheid zijn in het invloedrijkste land ter wereld. Het is toch onvoorstelbaar hoe blank Amerika openhartig en zelfs tot tenenkrommend toe zijn of haar ziel blootlegt tegenover een zwarte vrouw ten overstane van een miljoenen publiek wereldwijd.
Natuurlijk is de weg gebaand door illustere voorgangers als Gandhi, Kennedy, Mandela, Moeder Theresa én niet te vergeten Malcolm X en Jesse Jackson. En natuurlijk heeft een ieder zijn tijd mee of tegen en elke tijd zijn geëigende middelen. Maar de boodschap blijft hetzelfde: wereldvrede, naastenliefde én wederzijds begrip. Met Obama is de droom van Martin Luther King weer een flink stuk verwerkelijkt. “Er is géén wit Amerika, er is géén zwart Amerika, er is géén Latino Amerika. Ik ken een Verenigd Amerika”, sprak Obama weliswaar iets gelikter maar beslist niet minder baanbrekend. Wie stelt dat hij daarmee de hardnekkige Amerikaanse rassendiscriminatie ontkent, heeft het écht niet begrepen.
Het is allemaal prachtig de euforie over Obama’s zwart-zijn. Maar hij staat er natuurlijk wel vanwege zijn kwaliteit, kundigheid, charisma en uitstraling van nieuw leiderschap, nieuw elan en nieuwe hoop. En dat hij ‘zwart’ is, is mooi meegenomen voor de self-esteem van zwarten en andere zogenaamde ‘minder kansrijken’ wereldwijd. Want laten we wel wezen; menig cynicus zal uiteraard zeggen als hij het niet haalt: ‘Zie je wel, Amerika is niet klaar voor een zwarte president.’ Daarom vind ik Obama’s antwoord hierop ook zo prachtig. Hij zegt: “Als ik niet haal dan heb het Amerikaans publiek niet voldoende kunnen overtuigen met mijn argumenten.”
Wauw, Obama’s visie reikt veel verder dan het ééndimensionale Amerikaanse presidentsschap! Zijn boodschap is: niet omdat je zwart bent, dan wel vrouw, dan wel moslim of wat dan ook, red je het niet. Maar omdat je anderen niet met argumenten hebt kunnen overtuigen. Dus overstijg jezelf, je beperkingen en daarmee de rest van wereld. Eigenlijk zegt hij ook: als mijn wedloop niet de laatste fase van de estafettedroom van Martin Luther King blijkt te zijn, dan is het aan de volgende de stok over te nemen. Laten we eerlijk zijn: de winst is sowieso dat vanaf nu een zwarte Amerikaanse presidentskandidaat of een Latino de doodgewoonste zaak van de wereld is.
Onder de Surinaamse gemeenschap hebben lezers zich gestoord over een zinsnede in Nederlandse landelijk gratis dagblad. Dat zou hebben geschreven dat Obama één probleem heeft bij zijn succesrace: ‘hij is een neger’. Deze krant heeft vooral willen beweren dat wit-Amerika nog niet klaar is voor zwart leiderschap. Wel, Amerika is inderdaad het land van de rednecks, maar ook van zwarte senatoren, zwarte burgemeesters, zwarte gouverneurs en zwarte generaals. En als je bedenkt dat we kortgeleden moesten vernemen dat van de Nederlandse rijkstopambtenaren slechts vier van allochtone afkomst zijn, dan zou ik stellen dat acceptatie van zwart leiderschap in Nederland nog altijd een kwestie is van: keep on dreaming baby! Dus ik ben niet alleen trots op Obama maar ook op de Verenigde Staten. Zo trots, dat het zelfs in stoutste dromen van Rita Verdonk niet voorkomt. Obama is voor mij al de grote winnaar. En echt niet alleen maar moreel.
Dit is een bewerking van de radiocolumn 'De brainwaves van Iwan Brave' van 5 januari 14:00 u. On demand te beluisteren op: Faya/Caribbean FM (Salto)
